Terugblik Ecuador

Ik ben al even weg uit Ecuador, maar ik vond het zo’n bijzonder land dat ik er graag een apart verhaal aan wil wijden. Er zijn namelijk allerlei grote en kleine verschillen met Nederland die me zijn bijgebleven. Mocht je graag willen weten wat ik de laatste tijd heb gedaan, dan kun je dit verslag wel overslaan, maar als je iets meer wilt weten over Ecuador dan zit je goed.

Iets wat we in Nederland van mij ook mogen invoeren, is de eetcultuur in Ecuador. Tussen de middag voor 2,50 dollar (nog geen twee euro!) lunchen met een bord soep, een hoofdgerecht en een vers sapje was een fijne gewoonte. Je eet wel in een restaurant, maar binnen een half uur sta je weer buiten, omdat het eten al klaar is en binnen vijf minuten wordt geserveerd. Minder leuk vond ik overigens de eetcultuur ’s avonds en in de gezinnen. Ik heb in twee van de drie gastgezinnen meegemaakt dat er niet altijd gezamenlijk wordt gegeten. Bovendien is er een verschil tussen mannen en vrouwen. De vrouwen zorgen voor het eten, de mannen komen eten wanneer ze daar zin in hebben. Vooral in mijn laatste gastgezin was dit erg. Ik heb meegemaakt dat het eten klaar stond, maar dat de zoon des huizes (niet meer thuiswonend) gewoon languit op de bank tv bleef kijken. Toen hij het er eindelijk aan toe had om te gaan eten, was zijn eten afgekoeld. Vervolgens moest zijn vrouw zijn bord gaan opwarmen in de magnetron (van haar schoonouders he, niet eens in haar eigen huis), terwijl ze zelf zat te eten, want denk maar niet dat meneer dat zelf doet. Vrouwentaak. De afwas is natuurlijk ook een vrouwentaak, maar dat lossen de dames handig op door alleen af te wassen. Theedoeken heb ik in geen van mijn gastgezinnen gezien en lijken nauwelijks te bestaan: alles wordt in een droogrek gezet.

Het verschil tussen mannen en vrouwen binnenshuis vond ik extra opvallend omdat buitenshuis er best wel sprake is van gelijkheid, tenminste, formeel. In de politiek is er sprake van een quotum: de ministersploeg en het parlement bestaan voor 50% uit mannen en voor 50% uit vrouwen. In het algemeen geldt dat mannen en vrouwen allebei werken, en in principe fulltime. Soms hebben vrouwen een eigen bedrijfje (al dan niet samen met de man of andere familieleden), wat ze de flexibiliteit geeft om toch eten te bereiden en voor de kinderen te zorgen. De ongelijke verdeling van de huiselijke lasten wordt ook vaak recht gepraat met het argument dat mannen bij een eigen bedrijf vaak heel veel uren maken. Dat van die uren is ook wel zo, maar dat maakt het in mijn ogen nog niet altijd terecht dat ze thuis niets doen.

Het ‘machismo’ is me verder meegevallen. In Manta had ik er super veel last van, daar kon ik niet normaal over straat en dat was super irritant. Maar daarbuiten heb ik weinig problemen gehad. In Quito en Cuenca nam ik ’s avonds wel taxi’s, maar dat zou een jongen alleen ook doen. Verder vond ik het wel fijn dat mannen me altijd voor laten gaan en dat ze vrijgekomen stoelen in het OV ook aanbieden aan vrouwen.

Iets waar ik me ook over verbaasde, is het verkeer. Mensen worden op allerlei manieren getransporteerd. Je kunt natuurlijk eindeloos mensen in de bak van een jeep proppen. Zelf ging ik op surftrip met z’n tienen met één auto (en daarop werden ook alle surfplanken vervoerd), kan prima. Maar ook in een gewone auto lukt dat: met vier man op de achterbank en twee man op de bijrijdersstoel passen er makkelijk zeven mensen in een piepklein autootje. Verkeersveiligheid is niet relevant. We reden langs een politieauto en die deden niets. Snelheidscontroles zijn er nauwelijks, wel worden af en toe de papieren van bestuurders gecheckt.

Een gewoonte uit het uitgaansleven die we van mij wel mogen invoeren in Nederland, naast de prijzen (die mogen we ook invoeren hoor, want het is allemaal een stuk goedkoper!), is de gewoonte om met z’n vieren twee flessen bier te kopen en die te delen. Dan drink je tenminste koud bier! Zeker met flessen van meer dan een halve liter (0,6 liter is de standaardmaat hier) duurt het een eeuwigheid voordat je die leeg hebt. Alle drank wordt hier gezamenlijk gekocht en gedeeld, dat is heel normaal.

Aansluitend bij het drinken van bier: ik vind het ook een goede gewoonte dat het hele land wordt stilgezet voor het voetbal. Scholen gaan dicht, werkgevers geven hun personeel vrij (want anders komt er toch niemand werken, dan kun je maar beter vrij geven). Als voetballiefhebber vind ik dat we daar in Nederland een voorbeeld aan kunnen nemen, zeker bij wedstrijden in de loop van de middag. ‘La Tri’ speelt om vier uur ’s middags vanwege de hoogte, en dat is heel belangrijk in Ecuador! Bijna net zo belangrijk als de kerk. Vooral in Cuenca was dat duidelijk: met meer dan vijftig kerken in de stad, waarbij veel kerken op zondag wel vijf keer een mis hebben, zitten alle kerken altijd vol. Dat leidt ook tot schrijnende situaties: van een vriend van me, die homo is, begreep ik dat een jongen waar hij mee gedate heeft nu een vriendin heeft… Niet omdat die jongen ook op meisjes valt, maar omdat dit voor de buitenwereld makkelijker is. Het meisje weet echter van niets.

Tot slot vond ik de politiek ook heel interessant. Ik heb daar ook veel over gepraat met allerlei mensen, met mijn gastgezinnen maar ook met docenten en willekeurige taxichauffeurs. Het socialisme viert hoogtij in Ecuador. Dat heeft voordelen, maar ook grote nadelen. Om maar met de voordelen te beginnen: de mensen hier zijn lyrisch over de president, en ook over de vice-president. In sommige opzichten loopt het land echt voor op Nederland en dat had ik nooit verwacht. Zo zijn alle nieuwe gebouwen rolstoelvriendelijk, omdat de vice-president in een rolstoel zit (en vrolijk minstens 60 uur per week werkt, in NL heeft volgens mij niemand in een rolstoel zo'n belangrijke functie). Ook de emancipatie is op papier dus geregeld. Verder is het land zoals gezegd super socialistisch: gezondheidszorg is gratis (en als je wel moet betalen, zoals ik, kost het nog weinig: een consult op de eerste hulp bij een arts kostte me 27 euro), scholen zijn gratis, veel culturele voorstellingen zijn gratis (ik zag oa al het nationale ballet, en een Ecuadoriaanse zangeres in een prachtige kerk, voor niets). Ik heb voetbal gekeken, een oefenwedstrijd van het nationaal elftal in het olympisch stadion, voor het astronomische bedrag van 5 dollar. Ja, het leven is hier goed :-)
In een gigantisch tempo moderniseert het land; elke week worden nieuwe scholen, wegen en bruggen geopend.

Het roept bij mij wel de vraag op waar ze dat allemaal van betalen. De buitenlandse betrekkingen zijn een gevoelig thema, want Ecuador zat onder de plak bij de VS en heeft zich daar de laatste tien jaar aan ontworsteld. Dat zorgt voor veel meer inkomsten uit de bodem, want Texaco pompte hier het land leeg en ging met 70% van de opbrengst er van door. Nu is de chemische industrie vooral in handen van Chinese bedrijven, die nog maar maximaal 30% van de winst mogen houden, terwijl er veel meer wettelijke regels zijn om het milieu en de bevolking te beschermen. Ecuador is dikke maatjes met China en Iran, en die landen steunen Ecuador financieel, en natuurlijk ook (van oudsher al) met Venezuela. Dat lijkt me niet echt een voordeel. Bovendien is er nauwelijks persvrijheid. Daarnaast koopt de overheid elke week zendtijd in op alle zenders (tegelijkertijd, er is dan dus niets anders op tv) om aan het volk duidelijk te maken wat er in de afgelopen week is gebouwd/geopend/gezegd door de president. Dat is elke week indrukwekkend veel, onze regering kan een voorbeeld nemen aan de daadkracht in Ecuador, maar het is wel een enorme verspilling van gemeenschapsgeld en van onafhankelijke verslaggeving is geen sprake. Een ander nadeel is dat de onafhankelijkheid van rechters onder druk staat, alhoewel ik daar niet echt het fijne over te weten ben gekome.. Toch denk ik dat het land een hele mooie toekomst tegemoet gaat. Er wordt in hard tempo aan de toekomst gebouwd en met de fantastische en jonge bevolking, gaat het vast goed komen!